عفو بین‌الملل از شکنجه غیرانسانی علیه زندانیان زندان فوق امنیتی هلند پرده برداشت
خبر گزاری دادگستران:عفو بین‌الملل از وضعیت نامناسب زندانیان در یکی از زندان‌های فوق امنیتی کشور هلند که مخصوص متهمین و مجرمین جرائم امنیتی و تروریستی است، پرده برداشت و انتقادات خود را نسبت به رویه نامناسب بازداشت، محکومیت افراد و شرایط نگهداری و برخورد با زندانیان اعلام کرد.
به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی دادگستران، حملات خشونت‌آمیز در سراسر اروپا، به‌ویژه دهه اخیر، صدها کشته و زخمی بر جای گذاشته است، این حملات نیاز به پاسخ جدی دولت‌ها دارد چرا که وظیفه دولت‌ها است که از مردم حفاظت و برای آنها امنیت فراهم کنند.
در این مورد عفو بین‌الملل (Amnesty International) با بررسی موضوع نقض حقوق بشر در کشور هلند، با انتشار گزارش ۶۴ صفحه‌ای در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۷ (۸ آبان ۱۳۹۶)، از وضعیت نامناسب زندانیان در یکی از زندان‌های فوق امنیتی این کشور که مخصوص متهمین و مجرمین جرائم امنیتی و تروریستی است، پرده برداشت و انتقادات خود را نسبت به رویه نامناسب بازداشت و محکومیت افراد و همچنین شرایط نگهداری و برخورد با زندانیان اعلام کرد.
یکی از موارد مهمی که از دلایل نقض جدی حقوق بشر در زندان‌های فوق امنیتی هلند به شمارمی‌رود وجود یک واحد بازداشتگاه ویژه "تی اِی" و تشکیل آن در سال ۲۰۰۶ توسط دولت هلند است که مختص افراد مشکوک و متهم به جرایم امنیتی و تروریستی بوده و توسط نیروهای سختگیر امنیتی اداره می‌شود، براساس گزارش عفو بین‌الملل، تعدادی از نقض‌های جدی و دیگر نگرانی‌های مربوط به بازداشتگاه تی‌ای هلند، مستند شده است که عدم تغییر در سیاست‌های جاری بازداشتگاه تی‌ای، نگرانی‌هایی را در زمینه نقض حقوق بازداشت‌شدگان به‌وجود می‌آورد، به‌طور مثال، یک مظنون (نه متهم) به یک جرم غیرخشونتی، نظیر به اشتراک گذاشتن یک پیام به‌صورت آنلاین، امکان بازداشت شدن تا ۲۴ ساعت بدون هیچگونه تماسی با خارج از بازداشتگاه را دارد.
در قانون هلند فرد مظنونی که تهدید امنیتی جدی برای کشور نیست با شرایط سخت حبس می‌شود
در قانون هلند، مقامات بدون بررسی مورد به مورد مظنونین و متهمین به اقدامات تروریستی و بدون در نظر گرفتن اینکه آیا این افراد واقعاً تهدیدی جدی در اعمال خشونت و سایر رفتارهای ناهنجار بوده‌اند یا خیر، آنها را در زندان "تی اِی" بازداشت می‌کنند. درسیستم «انتقال خودکار»، تفاوتی بین «مظنونین» جرایم تروریستی و «متهمین» وجود ندارد و هر دو گروه، «تروریست» نامیده می‌شوند، تحت این سیستم، حتی فردی که تهدید امنیتی جدی برای کشور نیست، در یکی از بازداشتگاه‌های هلند و تحت شرایط سخت، نظیر حبس‌های انفرادی طولانی‌مدت ممنوعیت برقراری ارتباط با دیگران، بازدیدهای بدنی مکرر، نبود امکان ملاقات‌های محرمانه با پزشک و وکیل، به همراه محدودیت شدید از کار و تحصیل، حبس خواهد شد.
انتقاد کمیته پیشگیری از شکنجه اتحادیه اروپا (CPT) نسبت به بازداشتگاه "تی اِی" از دولت هلند
کمیته اروپایی ممنوعیت شکنجه و مجازات‌های غیرانسانی و تحقیرآمیز، در سال ۲۰۰۷ و بار دیگر در سال ۲۰۱۷ در این خصوص ابراز نگرانی و از دولت هلند به دلیل قرار دادن خودکار متهمین و مظنونین اقدامات تروریستی در بازداشتگاه "تی اِی" بدون بررسی مورد به مورد، انتقاد کرد.
همچنین یکی دیگر از نواقص بازداشتگاه تی‌ای، عدم امکان جابجایی بازداشت شدگان، پس از ورود آنها به بازداشتگاه است، بر این اساس، انتقال هر فرد به بازداشتگاه دیگر با شرایط متفاوت و سختگیری کمتر، پس از ورود وی به یک بازداشتگاه امری غیرممکن است، حتی افرادی که هیچ تقصیری در زمینه اقدامات تروریستی مرتکب نشده‌اند، گاهی در تی‌ای بازداشت می‌شوند؛ این در حالیست که ""تی اِی" صرفاً بازداشتگاهی برای تروریست‌هاست، به موجب این امر، با افراد بی‌گناه نیز پیش از محکومیت و اثبات جرم آنها، در این بازداشتگاه همچون متهمین جرایم جدی برخورد می‌شود.
افزایش تمایلات افراط‌گرایانه افراد بازداشت‌شده در زندان "تی اِی" هلند
بازداشت افراد در "تی اِی" بدون اثبات جرم آنها، بد رفتاری با بازداشت‌شدگان و عدم امکان جابجای افراد، سبب تشدید تمایلات افراط‌گرایانه افراد بازداشت‌شده می‌شود، علیرغم هدف ضد تروریستی دولت هلند از ایجاد بازداشتگاه تی‌ای، یکی از دادستان‌های هلند در این رابطه اظهار داشت افرادی که وارد بازداشتگاه می‌شوند، پس از مدتی به صورت افراطی‌تر از آنجا خارج می‌شوند، همچنین یکی از وکلای مدافع متهمین نیز اظهار داشت افراد در بازداشتگاه تی‌ای زخم خورده و شاکی، و در مجموع بدتر می‌شوند؛ تی‌ای شرایط را خراب‌تر می‌کند.
از سویی قانون داخلی هلند اجازه انتقال به مکان دیگری را نمی‌دهد، بنابراین، افرادی که مورد بازجویی قرار گرفته و در بازداشتگاهی استقرار می‌یابند، تا انتهای دوره بازداشت خود بدون بررسی اینکه آیا آنها واقعاً تهدید امنیتی برای کشور هستند یا نه، تحت همان شرایط سخت در"تی اِی" مستقر خواهند ماند، قاضی تنها حکم آزادی یا حبس صادر می‌کند، اما محل حبس توسط وی تعیین نمی‌شود. هیچگونه بازنگری دوره‌ای به منظور تصمیم‌گیری راجع به ضرورت ادامه حبس یک فرد در بازداشتگاه، توسط مقامات مسئول انجام نمی‌شود.
بازداشت‌شدگان هر شش ماه حق ارائه درخواست انتقال دارند، اما افسران به‌ندرت آنها را تأیید می‌کنند، همچنین بازداشت‌شدگان به بخش‌هایی که حفاظت کمتری دارند، منتقل نمی‌شوند و بازداشت‌شدگانی که مدت طولانی از حبس آنها مانده است، اجازه اتنقال به واحدهای دیگر را ندارند.
بازداشتگاه "تی اِی" بازداشتیان را روزانه در حبس‌های انفرادی طولانی‌مدت، بین ۱۹ تا ۲۲ ساعت، قرار می‌دهد، در طول این مدت، بازداشتیان از برقراری هرگونه ارتباط فیزیکی و اجتماعی در مدت زمان کوتاهی که بیرون از سلول انفرادی هستند، محرومند. براساس استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر، دولت پیش از اعمال این حبس‌های انفرادی با این شرایط سخت، ابتدا باید از الزام اعمال این مجازات‌ها اطمینان حاصل کند.
مظنونین و متهمین در زندان "تی‌ای" هلند به مرده تبدیل می‌شوند
"تی اِی" واحدی است که در آن افراد از ابتدا تا انتهای دوره حبس خود، تحت قوانین سختگیرانه و شدید حبس هستند، به گفته یکی از افرادی که مدت ۵ سال را در تی‌ای سپری کرده بود، زندگی در تی‌ای مانند زندگی در یک سیاره دیگر است. در تی‌ای ارتباط با دنیای بیرون بسیار محدود است و انسان در واقع به مرده تبدیل می‌شود. پنجره اتاق‌ها یا تار و یا رو به دیوار بوده و مانع از ورود نور هستند.
محدودیت‌های ارتباطی در این زندان شامل محدودیت در تماس زندانیان با ملاقات‌کنندگان همچون اعضای خانواده و بر روی فعالیت‌های جمعی و جسمانی آنها است، به گفته بازداشت‌شدگان ملاقات زندانیان با اعضای خانواده تنها پس از بررسی پیشینه و نسبت فرد ملاقات‌کننده با زندانی توسط مسئولین امکان‌پذیر بوده که این فرایند بیش از دو ماه طول می‌کشد. در صورت ملاقات نیز، مکالمات تلفنی و حضوری کنترل یا ضبط می‌شود و تماس فیزیکی نیز تنها در حد دست دادن است.
براساس مصاحبه‌‌های انجام شده با بازداشتیان، آنها ساعات بسیار طولانی (۲۳ ساعت در شبانه‌روز، در مدت بیش از دو ماه) را حتی پیش از محکومیت، در سلول‌های انفرادی و در شرایط سخت سپری می‌کردند. قانون هلند زمانی به مسئولین زندان‌ها اجازه حبس انفرادی می‌دهد که فرد زندانی تهدیدی برای سایر زندانیان بوده و امنیت زندان را به خطر بیندازد.
تنها راهی که بازداشتیان می‌توانند مشکلات خود را به مقامات بالا منتقل کنند، از طریق تنظیم یک شکایت‌نامه و ارائه آن به کمیته داخلی است که در مرحله بعد، این نامه‌ها به مقامات بالاتر می‌رسد، در حالیکه به گفته برخی از بازداشتیان، این فرآیند برای آنها ناکارآمد بود. کمیته داخلی شکایات، معمولاً شکایاتی را که به حیطه کاری مدیر وارد است نظیر محدودیت در ساعات ملاقات، محدودیت بازداشتیان در خارج از سلول‌هایشان و ... را غیرقابل قبول می‌داند، این ناکارآمد بودن راه‌حل‌ها، بازداشتیان را ناامید می‌کند، در واقع اگر دولت تصمیم به انجام کاری بگیرد، کسی نمی‌تواند از آن جلوگیری کند.
حبس‌های سختگیرانه در زندان "تی اِی" هلند در تضاد با قانون بین‌المللی حقوق بشر است
تداوم روند حبس‌های سختگیرانه و شدید در تی‌ای و ناکارآمد بودن راه‌حل‌های مقابله با این اقدامات، در تضاد با قانون و استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر است، براساس استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر، تنها در شرایط خاص و با شیوه مناسب است که مسئولین مجاز به استفاده از اقدامات فوق امنیتی مانند حبس در شرایط سخت هستند، در صورتی که از حبس انفرادی به‌عنوان تنها راه باقیمانده استفاده شود، این حبس‌ها نباید به‌صورت نامحدود و برای چندین روز طول بکشد از سویی گزارشگر ویژه شکنجه، بارها درخواست پایان بخشیدن به حبس‌های انفرادی پیش از محاکمه را داشته است، به گفته وی حبس‌های انفرادی با امر احیاء مجرمین و تسهیل بازگشت به آنها به اجتماع که یکی از اهداف حیاتی سیستم مجازات است، در تضاد است.
طبق تحقیقات انجمن پزشکی جهان حبس انفرادی باعث روانپریشی بازداشتیان می‌شود
همچنین به گفته کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد، حبس انفرادی مجازاتی بسیار شدید همراه با عواقب روانشناسی برای بازداشتیان است و اعمال آن تنها در صورت نیاز توجیه‌پذیر است، انجمن پزشکی جهان در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد در تعداد قابل توجهی از بازداشتیان، حبس انفرادی اثرات روانشناسی، روانپریشی و فیزیولوژیکی نظیر بی‌خوابی، سردرگمی و توهم داشته است، حتی پس از آزادی نیز اثراتی چون اختلال در خواب، اضطراب، افسردگی، واهمه، وابستگی احساسی، سردرگمی و اختلال حافظه و تمرکز، بازداشتیان را تهدید می‌کند. این در حالی است که محدودیت‌های سخت مانند عدم ارتباط بازداشتیان با سایرین و محدودیت‌های جدی در ملاقات اعضای خانواده، همچنان در بازداشتگاه "تی اِی" ادامه دارد.
براساس گزارشات، بازداشتیان مکرراً تحت بازدید بدنی کامل قرار می‌گیرند، این بازرسی‌ها در زمان ملاقات حضوری بازداشتیان با ملاقات‌کنندگان و همچنین زمانی که زندانیان برای شرکت در جلسه دادگاه خود زندان را ترک می‌کردند، انجام می‌شد، بازدیدهای بدنی تا حدی برای بازداشتیان سخت و توهین‌آمیز بود که برخی از آنها از ملاقات حضوری با اعضای خانواده و یا شرکت در جلسات دادگاه، منصرف می‌شدند.
به نقل از برخی بازداشتیان، برهنه شدن در برابر چند بازرس برای آنها بسیار توهین‌آمیز و دشوار بود، این بازرسین در برخی موارد همان مسئولین حفاظت سلول‌ها بودند که به گفته زندانیان، دیدن مکرر این بازرسین پس از بازرسی بدنی برای آنها (زندانیان) بسیار شرم‌آور بود.
همچنین مواردی از آزار و اذیت‌های جنسی در طول این بازرسی‌های بدنی گزارش شده است، دریکی از این موارد که زندانی شکایتی علیه آزار جنسی تنظیم کرده بود، شکایتش تا زمان آزادی وی توسط کمیته داخلی شکایات بررسی نشد، مسئولین زندان "تی اِی" هدف این بازرسی‌های بدنی را حفظ امنیت، جلوگیری از انتشار اخبار، محافظت از کادر زندان و زندانیان اعلام کرده‌اند. براساس استانداردهای بین‌المللی، بازرسی بدنی تنها در موارد ضروری و هنگامی که فردی شدیداً مشکوک به حمل قاچاق باشد، مجاز است؛ در حالی که در "تی‌ای" این بازرسی‌ها مکرراً بدون بررسی مورد به مورد انجام می‌شوند.
بازرسی‌های بدنی در زندان "تی اِی" هلند توهین‌آمیز است و بنیان خانواده را ضعیف می‌کند
بازرسی‌های بدنی بر روی روابط خانوادگی بازداشتیان نیز تأثیرگذار است، بازداشتیان پیش از ملاقات حضوری با خانواده، مجبور به گذراندن مرحله بازرسی بدنی، هستند، و در صورت خودداری از بازرسی بدنی، تنها قادرند از پشت دیوار شیشه‌ای بین آنها و فرد ملاقات کننده با آنها ارتباط برقرار کنند که این امر در برخی موارد حتی منجربه آسیب روحی در آنها می‌شود. این قانون برای همه به صورت یکسان اجرا شده و حتی برای کودکان استثنا قائل نیست، تا جایی که آنها اجازه ندارند در آغوش والدین خود بنشینند و در صورت شکستن این قانون (لمس و یا در آغوش گرفتن فرزندان)، زندانیان مجازات خواهند شد، بنابراین بازرسی‌های بدنی در تی‌ای نه تنها برای شخص زندانی توهین‌آمیز است، بلکه با توجه به محدودیت در دیدار و تماس‌ها، تضعیف بنیان خانواده را نیز به‌دنبال دارد.
بازرسی‌های بدنی، مانع اجرای عدالت نیز هستند؛ چرا که در بسیاری از موارد بازداشتیان به منظور خودداری از بازرسی بدنی، ناچار به شرکت نکردن در جلسات دادگاه خود می‌شوند و بنابراین، حکم در غیاب آنها و بدون شنیدن اظهارات و دفاعیات بازداشتیان صادر می‌شود.
تمامی کلمات و حرکات بازداشتیان "تی اِی"، زمانی‌که بیرون از سلول‌های خود هستند، توسط مسئولین زندان کنترل می‌شود، این نظارت‌ها شامل مشاهده بازداشتیان، گوش دادن به مکالمات، خواندن نامه‌های ارسالی و دریافتی، ضبط ملاقات‌ها و مکالمات تلفنی آنها می‌َشود، این نظارت‌ها نیز، در کنار بازرسی‌های بدنی، عامل مخرب دیگر برای روابط خانوادگی به شمار می‌رود.
از سویی ورود مسئولین و محافظین زندان‌ها به حریم خصوصی زندانیان، آنها را از صحبت راجع به مسائل خصوصی، احساسی و خانوادگی محروم می‌کند، همین امر باعث تغییر در روابط، دوری زندانیان از والدین، همسر و فرزند، و در نتیجه از هم پاشیدن روابط خانوادگی آنها می‌شود، به گفته برخی زندانیان، تنها خود زندانیان نیستند که مجازات می‌شوند؛ بلکه این مجازات‌ها و محرومیت‌ها و محدودیت‌ها برای خانواده‌های آنان نیز به همین اندازه سخت است.
بازداشتیان در "تی اِی" حتی در ملاقات با پزشک خود نیز حریم خصوصی نداشته و درطول ملاقات‌های پزشکی نیز توسط نیروهای امنیتی شنود می‌شوند، زندانیان برای معالجه در بیمارستان، مراکز درمانی، دندانپزشکی و ... با دستبند و یا نگهبان حضور پیدا می‌کنند. و حتی جلسات مشاوره نیز با حضور نگهبان‌ها برگزار می‌شود.
علیرغم درخواست قانون هلند از مسئولین برای حفظ حقوق وکیل- موکل،همچنان این تردید در وکلا و موکلان وجود دارد که مکالمات بین آنها استراق سمع و یا توسط سرویس اطلاعات ضبط می‌شود به گفته یکی از وکلای مدافع، ارتباط مستقیمی بین وکلا و موکلین وجود ندارد، مکالمات شنود می‌شوند، نگهبانان همیشه حضور دارند و حتی در صورت تبادل نامه بین وکیل و موکل، این نامه توسط نگهبان کنترل می‌شود.
براساس استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر، دولت تنها در شرایط خاص و متناسب با خطری که هر فرد دارد، مجاز به اعمال اقدامات امنیتی سختگیرانه است، به گفته دادگاه حقوق بشر اروپا، بررسی‌ها باید برای هر فرد به‌طور جداگانه و متناسب با رفتار واقعی او انجام شوند، این در حالی است که پس از دو تذکر در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۷ از سوی "کمیته پیشگیری از شکنجه اتحادیه اروپا (CPT) "همچنان دولت هلند بررسی‌های مورد به مورد را انجام نداده و اعلام کرده است که معیارهای استقرار بازداشتیان تغییر نخواهد کرد.
دولت هلند در خصوص نگه داشتن بازداشتیان قبل از محاکمه و محکومان با یکدیگر در یک مکان مشترک، خلاف قانون حقوق بشر بین‌المللی عمل می‌کند، براساس قانون، هر فرد پیش از محکومیت، حق این را دارد که بی‌گناه به شمار برود؛ اما سیستم استقرار خودکار در بازداشتگاه "تی ای" و همچنین عدم امکان جابجایی بازداشتیان، فرضیه بیگناهی بازداشتیان "تی ای" را از بین می‌برد، همچنین براساس قوانین زندان اروپا، اقدامات فوق امنیتی نمی‌تواند بدون محدودیت اعمال شوند، بلکه سطح آن به‌طور دوره‌ای در طول بازداشت هر فرد باید تجدیدنظر و بررسی شود.
در پایان باید اذعان کرد؛ هلند در حوزه‌‌های دیگری نیز از موضوع نقض حقوق بشر رنج می‌برد، وضعیت نامناسب پناهجویان، اسلام هراسی و فعالیت گسترده احزاب افراطی و دین‌ستیز، سرکوب اعتراضات و اعتصابات کارگری و صنفی، جاسوسی از شهروندان و همکاری با برخی رژیم‌های ناقض حقوق بشر، از جمله موارد دیگر نقض حقوق بشر در هلند است.