زنای محصنه به شرط وجود احصان محقق می شود. و احصان اصطلاحی فقهی است. بنا بر تعریف دکتر لنگرودی احصان بر دو قسم است: احصان مرد و احصان زن.
احصان مرد اجماع سه شرط زیر است در مرد:
الف - مرد آزاد مواقعه ی مشروع صورت دهد(درهرجهت)
ب - زنی به اختیار داشته باشد از طریق عقد دایم یا مالک کنیزی باشد.
ج -زن مزبور همیشه در اختیار مرد باشد.
فقهاء شرط بلوغ و عقل را هم افزوده اند و در آن خلاف است.
مردی که دارای شرایط بالا باشد محصن (بر وزن مسلم) نامیده می شود.
شرط های بالا اگر در شخص بالغ جمع شود و صاحب این شرط هازنا کند آنزنا را زنای محصنه می نامند.
احصان زن عبارت است از اجتماع سه شرط زیر در زن :
الف - در ازدواج دائم مردی باشد یا مملوک او باشد.
ب - همیشه دسترسی به مرد مذکور بالا داشته باشد.
ج - زن اگر آزاد باشد مواقعه ی مشروع قبلا صورت داده باشد.
چنین زنی را محصنه نامند و زنای او را در این شرایط پس از بلوغ، زنای محصنه گویند. احصان از کیفیات مشدده ی قانونی است.
احصان مذکور بالا در موردزنا به کار می رود و در قانون کیفری ایران دیده نمی شود و به جای زنای محصنه عنوان (روابط نامشروع زن شوهردار و مرد زن دار) به کار رفته است.
در مورد جرم قذف، احصان از اجتماع عقل و بلوغ و حریت و اسلام و عفت در یک فرد حاصل می شود. احصان به این معنی از اصطلاحات فقهاء است و در نصوص شرعی دیده نشده است.